W labiryncie teatru

Wesele Stanisława Wyspiańskiego należy do kanonu polskiej klasyki dramatycznej. Już w momencie prapremiery 16 marca 1901 roku w Krakowie zostało uznane za arcydzieło, co rozpoczęło już ponad stuletnią bogatą karierę tego tekstu w polskim teatrze. O wysokiej randze artystycznej dzieła zdecydowało przede wszystkim umiejętne połączenie w nim tradycji dramatu realistycznego (przetworzona relacja z wesela Jadwigi Mikołajczykówny i poety Lucjana Rydla, którego uczestnikiem był autor) oraz symbolicznego (rozmowy ze zjawami z drugiego aktu, misteryjny charakter całego dramatu). To od reżysera zależy, do której z warstw przywiąże większą uwagę i w jakiej proporcji ukaże symboliczne i realistyczne warstwy Wesela. Utwór ten okazał się także bardzo podatny na wchłanianie i dopisywanie mu znaczeń, które każdorazowo niesie współczesność. W Teatrze Polskim spektakl wyreżyserował Krzysztof Jasiński.

O reżyserze

Krzysztof Jasiński (ur. 1943), reżyser przedstawienia, należy do grona do nestorów polskiego teatru. Jest absolwentem krakowskiej Szkoły Teatralnej, jego reżyserska stylistyka wykuwała się w kulturze studenckiej lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, w kontrkulturze i teatrze alternatywnym, będącym głosem buntu młodego pokolenia. Z czasem stał się specjalistą od wielkich widowisk cyrkowych, plenerowych, operowych i musicalowych, by wreszcie w ostatnich dekadach zwrócić się ku klasyce dramatu polskiego i światowego, realizowanej z pietyzmem i w twórczym dialogu z tekstami i ich autorami. Od 1966 roku nieprzerwanie prowadzi założony przez siebie legendarny krakowski Teatr STU. Do encyklopedii światowego teatru przeszedł jego „tryptyk otwarcia”, czyli przedstawienia założycielskie krakowskiego teatru: Spadanie, Sennik polski, Exodus. Jako jedyny reżyser w polskim teatrze zrealizował on (na 50-lecie swojego teatru) „tryptyk zamknięcia”, czyli Wesele, Wyzwolenie i Akropolis Stanisława Wyspiańskiego (grane także podczas jednego wieczoru), uznane jeszcze w drugiej dekadzie XX w. przez Tadeusza Sinkę za „dantejską trylogię”. Ta jego twórcza droga odciska piętno także na obecnym przedstawieniu.

 

To jest polszczyzna w najpiękniejszym wydaniu, znakomita dramaturgia, znakomite postaciowanie. Dodatkowo pod spodem jest schowana bardzo misterna tkanka duszy polskiej, te postaci nas reprezentują.

O czym myśleć? Na co zwrócić uwagę?

1. Jak reżyser połączył plan realistyczny z symbolicznym w tej inscenizacji Wesela?
2. Jakimi słynnymi słowami zaczyna się tekst Wesela? A jakie słowa padają na początku przedstawienia?
3. Co oznacza finałowy „chocholi taniec”? Jak przedstawił go reżyser? Jakie elementy przedstawienia nawiązują do historyczności Wesela, a jakie do naszej współczesności?
4. Co składa się na warstwę muzyczną tego Wesela?
5. Jakich postaci znanych z tekstu brakuje na scenie? Czym można uzasadnić taki wybór postaci i wątków?
6. Jak zostały ukazane na scenie poszczególne zjawy z II aktu?
7. Jak wygląda przestrzeń i miejsce akcji? Co jest centralnym elementem scenografii?
8. Czyje i jakie obrazy przypomina reżyser w trakcie swojego przedstawienia? W jakim związku z Weselem one pozostają? (Po przedstawieniu można skorzystać z pełnej listy zamieszczonej w programie do przedstawienia).
9. Czy to przedstawienie można określić jako „nowoczesne”? Dlaczego? A może jako „klasyczne”? Dlaczego? Jakie czynniki decydują o naszej ocenie w zakresie nowoczesności formy teatralnej?

Ciekawostka

Wesele uchodzi w polskim teatrze za miernik zespołowości. Środowiskowa opinia głosi, że o ukonstytuowaniu zespołu teatralnego, jego randze i gotowości do podejmowania repertuarowych wyzwań artystycznych świadczy to, czy jest w stanie samodzielnie (bez aktorów gościnnych) obsadzić właśnie Wesele.